جفت ارز فارکس چیست؟ راهنمای جامع برای مبتدی‌ها

جفت ارز فارکس و اینکه به چه کارمون میاد از اون آموزشهایی هست که هر تازه کاری باید به خوبی اون رو یاد گرفته باشه. اگه مقاله های قبلی رو خونده باشین توی دومین مقاله آموزشی که گفته بودیم چه چیزی توی فارکس معامله میشه در مورد جفت ارزها و انواع اون یک اشاره کوچولو داشتیم.

توی این مقاله کمی بیشتر میخوایم در مورد جفت ارز فارکس و با تمرکز روی چیستی جفت ارز فارکس باهاتون صحبت کنیم. میدونم شاید به نظرتون ساده بیاد ولی در آینده وقتی یک معامله گر حرفه ای میشید اطمینان پیدا میکنید که کار خوبی کردین این آموزش رو کامل مطالعه کردین و یادگرفتین.

وقتی توی سایتهای انگلیسی زبان در مورد جفت ارزهای فارکس جستجو میکنیم اکثرا اینطوری گفتن که: جفت ارز فارکس، سنگ بنا و قلب تپنده بزرگترین بازار مالی دنیا یعنی بازار فارکس هستند. و جالب تر اینکه توی تمام سایتهای فارسی زبان که من دیدم تغریبا همین رو با همین لحن، حالا گاها کمی متفاوت ترجمه کردن و بهتون گفتن.

اگر به تازگی وارد این بازار شده‌اید، یا حتی اگر مدتی است که با مفاهیم اولیه آشنا شده‌اید اما هنوز درک عمیقی از جفت ارز فارکس ندارید، طبیعی هست که بگین خوب چه فرقی میکنه منکه انگلیسی بلد نیستم اینام ترجمه کردن بهم گفتن دیگه، تا اینجاش درسته ولی یک درصد فکر کن کسی که مقاله رو مینوشته حتی خودش بلد نبوده که بخواد برات توضیح بده و صرفا ترجمه کرده بهت گفته😂.

خدای نکرده اگه از اون سایت بخوای همه آموزشهات رو ببینی یک درصد فکر کنم توی یک مبحث خیلی مهم مثلا لات و لوریج از یک منبع انگلیسی داغون یک متن رو ترجمه کرده باشه حالا یا ترجمه اشتباه یا اصلا سایت اصلی اشتباه گفته باشه، واقعا چه بلایی سر حسابت میاد با اون آموزش؟

پس من در این راهنمای جامع، شما را با جفت ارز فارکس، از مفاهیم پایه‌ای گرفته تا دسته‌بندی‌های مختلف و نکات کلیدی برای انتخاب و معامله آن‌ها، آشنا می کنم.

درک صحیح جفت ارز فارکس اولین و شاید مهم‌ترین گام برای تبدیل شدن به یک معامله‌گر موفق است. با من همراه باشید تا این مفهوم بنیادین را با هم ببینیم چرا آینده مالی بسیاری از افراد و حتی اقتصاد کشورها به نوسانات همین جفت ارز فارکس گره خورده است.

بیا برای شروع اول این مکالمه صوتی که توضیح کلی چیزی هست که میخوام توی این آموزش بهت یاد بدم هست و توسط هوش مصنوعی ایجاد شده رو گوش کن تا دقیق متوجه بشی بعدا چیا دارم بهت میگم:

جفت‌ارز در فارکس دقیقاً یعنی چه؟

وقتی صحبت از بازار فارکس به میان می‌آید، در واقع درباره خرید یک ارز و همزمان فروش ارزی دیگر صحبت می‌شود. این مفهوم بنیادین، اساس چیزی است که ما آن را “جفت‌ارز” می‌نامیم. شما نمی‌توانید یک ارز را به تنهایی در خلاء معامله کنید؛ همیشه ارزش یک ارز در برابر ارز دیگری سنجیده و بیان می‌شود.

این مقایسه دوطرفه، هسته اصلی معاملات فارکس را تشکیل می‌دهد.

فکر کنید به یک صرافی رفته‌اید تا برای سفر خارجی، ریال خود را به دلار تبدیل کنید. در این عمل ساده، شما در حال انجام یک معامله بر اساس یک جفت‌ارز (در این مثال USD/IRR به طور غیررسمی) هستید.

شما ریال می‌فروشید تا دلار بخرید. بازار فارکس همین فرآیند را در مقیاسی بسیار بزرگتر، سریعتر و برای طیف وسیعی از ارزهای جهانی انجام می‌دهد.

درک این نکته که شما همیشه با دو ارز به طور همزمان سروکار دارید، بسیار حیاتی است. شما در واقع روی رابطه بین این دو ارز و اینکه کدام یک در آینده نسبت به دیگری قوی‌تر یا ضعیف‌تر خواهد شد، سرمایه‌گذاری یا به نوعی پیش‌بینی می‌کنید.

این پویایی و وابستگی متقابل ارزها به یکدیگر است که بازار فارکس را به مکانی پر از فرصت و البته چالش تبدیل کرده است.

چرا ارزها همیشه به صورت جفت معامله می‌شوند؟

شاید این سوال برایتان پیش بیاید که چرا نمی‌توان فقط یورو خرید بدون اینکه آن را در برابر ارز دیگری قرار دهیم؟ پاسخ در ذات مفهوم “ارزش” نهفته است. ارزش یک کالا یا دارایی، معمولاً در مقایسه با چیز دیگری مشخص می‌شود. شما وقتی قیمت یک کیلو سیب را می‌پرسید، آن قیمت به ریال یا تومان بیان می‌شود؛ یعنی ارزش سیب در برابر پول رایج کشور شما.

در بازار جهانی ارز هم همین منطق حاکم است. یک ارز به خودی خود ارزش ثابتی ندارد؛ ارزش آن همواره در حال نوسان نسبت به سایر ارزهاست. وقتی می‌گوییم یورو “قوی” شده، این قدرت در برابر چه چیزی سنجیده می‌شود؟

معمولاً در برابر دلار آمریکا، ین ژاپن یا پوند بریتانیا. بنابراین، برای اینکه بتوانیم ارزش یک ارز را به طور معناداری بیان و معامله کنیم، باید آن را در کنار ارز دیگری قرار دهیم. این “کنار هم قرار گرفتن” همان چیزی است که جفت‌ارز را می‌سازد.

به بیان ساده‌تر، شما در فارکس، “ارزش نسبی” یک ارز را در برابر ارز دیگر معامله می‌کنید. وقتی یک جفت‌ارز را می‌خرید، در واقع پیش‌بینی می‌کنید که ارز اول (ارز پایه) نسبت به ارز دوم (ارز مظنه) قوی‌تر خواهد شد. و برعکس، وقتی یک جفت‌ارز را می‌فروشید، انتظار دارید ارز پایه نسبت به ارز مظنه ضعیف‌تر شود.

این ساختار دوتایی، امکان تحلیل، پیش‌بینی و در نهایت کسب سود از نوسانات نرخ برابری ارزها را فراهم می‌کند.

معرفی ارز پایه (Base Currency) و ارز مظنه (Quote Currency)

هر جفت‌ارز از دو ارز تشکیل شده است که هر کدام نقش مشخصی دارند. ارزی که در سمت چپ قرار می‌گیرد، ارز پایه (Base Currency) نام دارد و ارزی که در سمت راست قرار می‌گیرد، ارز مظنه (Quote Currency یا Counter Currency) نامیده می‌شود. درک تفاوت و نقش این دو بسیار مهم است.

ارز پایه، ارزی است که شما آن را می‌خرید یا می‌فروشید. مقدار آن همیشه ثابت و برابر با یک واحد است. برای مثال، در جفت‌ارز EUR/USD، ارز پایه یورو (EUR) است. وقتی شما این جفت‌ارز را “می‌خرید”، در واقع دارید یورو می‌خرید و همزمان دلار آمریکا می‌فروشید.

ارز مظنه، ارزی است که ارزش ارز پایه بر اساس آن بیان می‌شود. عددی که به عنوان نرخ برابری یک جفت‌ارز مشاهده می‌کنید (مثلاً ۱.۰۸۵۰ برای EUR/USD)، نشان می‌دهد که برای خرید یک واحد از ارز پایه (یک یورو)، چه مقدار از ارز مظنه (دلار آمریکا) باید پرداخت کنید یا دریافت نمایید. پس در مثال EUR/USD با نرخ ۱.۰۸۵۰، یعنی هر یک یورو معادل ۱.۰۸۵۰ دلار آمریکا است.

به خاطر سپردن این نکته ضروری است:

• خرید (Buy) جفت‌ارز: شما ارز پایه را می‌خرید و ارز مظنه را می‌فروشید. انتظار دارید ارزش ارز پایه نسبت به ارز مظنه افزایش یابد.

• فروش (Sell) جفت‌ارز: شما ارز پایه را می‌فروشید و ارز مظنه را می‌خرید. انتظار دارید ارزش ارز پایه نسبت به ارز مظنه کاهش یابد. این ساختار استاندارد به معامله‌گران در سراسر جهان اجازه می‌دهد تا به زبان مشترکی قیمت‌ها را درک کرده و معاملات خود را انجام دهند.

یک نقل قول جالب از وب‌سایت معتبر Investopedia در این باره می‌گوید:

“The base currency is the first currency appearing in a currency pair quotation, followed by the second part of the quotation, called the quote currency or the counter currency. For buy orders, the exchange rate tells a trader how much they have to pay in units of the quote currency to buy one unit of the base currency.”

ترجمه: “ارز پایه اولین ارزی است که در نمایش یک جفت‌ارز ظاهر می‌شود و پس از آن بخش دوم نمایش، به نام ارز مظنه یا ارز متقابل قرار می‌گیرد. برای سفارش‌های خرید، نرخ تبادل به معامله‌گر می‌گوید که برای خرید یک واحد از ارز پایه، چه مقدار باید بر حسب واحدهای ارز مظنه پرداخت کند.”

چگونه قیمت یک جفت‌ارز را بخوانیم و تفسیر کنیم؟

خواندن قیمت یک جفت‌ارز در ابتدا ممکن است کمی گیج‌کننده به نظر برسد، اما با یک مثال ساده، به راحتی آن را یاد خواهید گرفت. فرض کنید جفت‌ارز GBP/USD (پوند بریتانیا در برابر دلار آمریکا) با قیمت ۱.۲۶۵۰ نمایش داده می‌شود.

• GBP: این ارز پایه است.
• USD: این ارز مظنه است.
• ۱.۲۶۵۰: این نرخ برابری است. این عدد به ما می‌گوید که برای خرید ۱ واحد از ارز پایه (یعنی ۱ پوند بریتانیا)، شما باید ۱.۲۶۵۰ واحد از ارز مظنه (یعنی ۱.۲۶۵۰ دلار آمریکا) بپردازید.

حالا فرض کنید شما تحلیل کرده‌اید که اقتصاد بریتانیا در حال تقویت است و انتظار دارید ارزش پوند در برابر دلار افزایش پیدا کند. در این حالت، شما اقدام به خرید (Buy) جفت‌ارز GBP/USD می‌کنید. اگر قیمت به ۱.۲۷۰۰ افزایش پیدا کند، یعنی پیش‌بینی شما درست بوده و حالا هر پوند شما به جای ۱.۲۶۵۰ دلار، ۱.۲۷۰۰ دلار ارزش دارد. شما می‌توانید با فروش پوندهای خود (بستن معامله خرید)، این اختلاف قیمت را به عنوان سود کسب کنید.

برعکس، اگر فکر می‌کنید اقتصاد آمریکا قوی‌تر خواهد شد یا اقتصاد بریتانیا تضعیف می‌شود، اقدام به فروش (Sell) جفت‌ارز GBP/USD می‌کنید. در این حالت، شما پوند را در قیمت ۱.۲۶۵۰ می‌فروشید (و دلار می‌گیرید) به این امید که قیمت کاهش یابد. اگر قیمت به ۱.۲۶۰۰ کاهش پیدا کند، شما می‌توانید همان مقدار پوند را با قیمت کمتری بازخرید کنید و مابه‌التفاوت را به عنوان سود شناسایی کنید.

معمولاً قیمت‌ها با دو نرخ نمایش داده می‌شوند: قیمت پیشنهادی خرید (Bid) و قیمت درخواستی فروش (Ask).

• Bid: قیمتی که کارگزار حاضر است ارز پایه را از شما بخرد (یعنی شما بفروشید). این قیمت همیشه کمی پایین‌تر است.

• Ask: قیمتی که کارگزار حاضر است ارز پایه را به شما بفروشد (یعنی شما بخرید). این قیمت همیشه کمی بالاتر است.

اختلاف بین این دو قیمت، اسپرد (Spread) نام دارد و درآمد کارگزار از معاملات شماست. برای مثال، ممکن است قیمت GBP/USD به صورت ۱.۲۶۵۰/۱.۲۶۵۳ نمایش داده شود. یعنی شما می‌توانید با ۱.۲۶۵۳ بخرید و با ۱.۲۶۵۰ بفروشید.

دسته‌بندی اصلی جفت ارز فارکس

حالا که با مفهوم پایه‌ای جفت‌ارز آشنا شدیم، وقت آن است که به سراغ دسته‌بندی‌های مختلف آن‌ها برویم. همه جفت ارز فارکس مثل هم نیستند؛ برخی بیشتر معامله می‌شوند، برخی نوسانات بیشتری دارند و برخی هم ویژگی‌های خاص خودشان را دارند.

به عنوان یک معامله‌گر، شناخت این دسته‌بندی‌ها به شما کمک می‌کند تا با آگاهی بیشتری جفت ارز فارکس مناسب استراتژی و شخصیت معاملاتی خودتان را انتخاب کنید. به طور کلی، جفت ارز فارکس را می‌توان به سه گروه اصلی تقسیم کرد: جفت ارز فارکس اصلی (Majors)، جفت ارز فارکس فرعی (Minors یا Crosses) و جفت ارز فارکس عجیب و غریب (Exotics).

هر کدام از این دسته‌ها، خصوصیات منحصر به فردی از نظر حجم معاملات، نقدشوندگی، میزان اسپرد (اختلاف قیمت خرید و فروش) و حتی پیچیدگی تحلیل دارند. درک این تفاوت‌ها برای مدیریت ریسک و شناسایی فرصت‌های معاملاتی بسیار ضروری است. بیایید هر یک از این گروه‌ها را با جزئیات بیشتری بررسی کنیم.

جفت ارز فارکس اصلی (Major Pairs)

جفت ارز فارکس اصلی، همانطور که از نامشان پیداست، مهم‌ترین و پرمعامله‌ترین جفت ارز فارکس بازار فارکس هستند. این جفت ارز فارکس ستون فقرات بازار را تشکیل می‌دهند و بخش عمده‌ای از حجم معاملات روزانه فارکس به آن‌ها اختصاص دارد.

به عنوان یک معامله‌گر تازه‌کار، معمولاً توصیه می‌شود که فعالیت خود را با این جفت ارز فارکس آغاز کنید، چرا که درک رفتار آن‌ها ساده‌تر و منابع تحلیلی برایشان فراوان‌تر است.

ویژگی بارز تمام جفت ارز فارکس اصلی این است که یک طرف آن‌ها همیشه دلار آمریکا (USD) قرار دارد. دلار آمریکا به عنوان ارز ذخیره جهانی و پرکاربردترین ارز در تجارت بین‌المللی، نقشی محوری در بازار فارکس ایفا می‌کند و به همین دلیل، جفت‌هایی که شامل USD هستند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند.

تعریف جفت ارز فارکس اصلی (Majors)

جفت ارز فارکس اصلی یا Major Pairs به آن دسته از جفت ارز فارکس گفته می‌شود که از ترکیب دلار آمریکا (USD) با یکی دیگر از ارزهای قدرتمند و باثبات جهانی تشکیل شده‌اند.

این ارزها متعلق به کشورهایی با اقتصادهای بزرگ، توسعه‌یافته و با سیاست‌های پولی شفاف هستند. به دلیل حجم بالای معاملات و تعداد زیاد خریداران و فروشندگان، این جفت ارز فارکس از نقدشوندگی بسیار بالایی برخوردارند که این امر منجر به کاهش اسپرد (هزینه معامله) می‌شود.

این نقدشوندگی بالا به این معناست که شما تقریباً در هر زمانی می‌توانید مقادیر قابل توجهی از این ارزها را بدون تأثیر زیاد بر قیمت بازار، خرید یا فروش کنید. این ویژگی برای معامله‌گران، به خصوص آن‌هایی که با حجم‌های بالا کار می‌کنند یا به دنبال ورود و خروج سریع از معاملات هستند، بسیار جذاب است.

لیست مهم‌ترین جفت ارز فارکس اصلی

شناخته‌شده‌ترین و پرمعامله‌ترین جفت ارز فارکس اصلی عبارتند از:

1. EUR/USD: یورو در برابر دلار آمریکا (ملقب به Fiber) – پرمعامله‌ترین جفت‌ارز جهان.
2. USD/JPY: دلار آمریکا در برابر ین ژاپن (ملقب به Ninja یا Gopher)
3. GBP/USD: پوند بریتانیا در برابر دلار آمریکا (ملقب به Cable)
4. USD/CHF: دلار آمریکا در برابر فرانک سوئیس (ملقب به Swissie)
5. AUD/USD: دلار استرالیا در برابر دلار آمریکا (ملقب به Aussie)
6. USD/CAD: دلار آمریکا در برابر دلار کانادا (ملقب به Loonie)
7. NZD/USD: دلار نیوزیلند در برابر دلار آمریکا (ملقب به Kiwi) این هفت جفت ارز فارکس، شیر بزرگ حجم معاملات فارکس را به خود اختصاص داده‌اند. به عنوان یک معامله‌گر مبتدی، تمرکز بر یادگیری رفتار یک یا دو مورد از این جفت ارز فارکس، مانند EUR/USD یا GBP/USD، می‌تواند نقطه شروع بسیار خوبی باشد.

ویژگی‌های جفت ارز فارکس اصلی

جفت ارز فارکس اصلی به دلایل متعددی محبوب معامله‌گران هستند:

• نقدشوندگی فوق‌العاده بالا (High Liquidity): همانطور که اشاره شد، حجم عظیم معاملات روزانه در این جفت ارز فارکس به این معنی است که همیشه خریدار و فروشنده برای انجام معامله شما وجود دارد. این امر اجرای سریع سفارشات و کاهش لغزش قیمت (Slippage) را به همراه دارد.
• اسپرد پایین (Low Spread): به دلیل رقابت زیاد بین کارگزاران و حجم بالای معاملات، اسپرد یا همان اختلاف بین قیمت خرید و فروش در جفت ارز فارکس اصلی معمولاً بسیار کم است. این موضوع هزینه‌های معاملاتی شما را کاهش می‌دهد، به خصوص اگر یک معامله‌گر فعال (Day Trader یا Scalper) باشید.
• دسترسی به اطلاعات و تحلیل‌های فراوان: از آنجایی که این جفت ارز فارکس نماینده بزرگترین اقتصادهای جهان هستند، داده‌های اقتصادی، اخبار و تحلیل‌های مرتبط با آن‌ها به وفور و به سرعت منتشر می‌شوند. این امر تحلیل فاندامنتال و تکنیکال را برای معامله‌گران آسان‌تر می‌کند.
• روندهای قیمتی نسبتاً قابل پیش‌بینی‌تر: اگرچه هیچ تضمینی در بازار وجود ندارد، اما جفت ارز فارکس اصلی به دلیل عمق بازار و حضور بازیگران بزرگ و آگاه، کمتر دچار نوسانات هیجانی و دستکاری‌های قیمتی می‌شوند و الگوهای تکنیکال در آن‌ها اغلب بهتر عمل می‌کنند.

چرا معامله‌گران به Majors علاقه‌مند هستند؟

علاقه معامله‌گران به جفت ارز فارکس اصلی، تصادفی نیست. همانطور که گفتم، نقدشوندگی بالا و اسپرد کم، جذابیت اولیه‌ای برای کاهش هزینه‌ها و سهولت در ورود و خروج از معاملات ایجاد می‌کند. اما دلایل دیگری هم وجود دارد.

بسیاری از معامله‌گران، به خصوص آن‌هایی که به تحلیل فاندامنتال تکیه می‌کنند، ترجیح می‌دهند روی ارزهایی تمرکز کنند که اقتصاد پشتوانه آن‌ها بزرگ، شفاف و قابل بررسی است. اخبار و شاخص‌های اقتصادی کشورهای حوزه یورو، آمریکا، ژاپن، بریتانیا و… به طور منظم منتشر شده و تأثیر آن‌ها بر بازار تا حدودی قابل پیش‌بینی است.

علاوه بر این، الگوهای نموداری و ابزارهای تحلیل تکنیکال اغلب در جفت ارز فارکس اصلی با دقت بیشتری عمل می‌کنند، زیرا تعداد زیادی از فعالان بازار به طور همزمان این الگوها را مشاهده و بر اساس آن‌ها تصمیم‌گیری می‌کنند که این خود به نوعی باعث “خودتحقق‌بخشی” پیش‌بینی‌ها می‌شود.

برای معامله‌گران مبتدی، شروع با Majors به معنای قدم گذاشتن در مسیری است که کمتر سنگلاخ دارد و منابع آموزشی و تحلیلی بیشتری برای راهنمایی آن‌ها موجود است.

جفت ارز فارکس فرعی (Minor Pairs) یا کراس (Cross Currency Pairs)

پس از آشنایی با غول‌های بازار یعنی جفت ارز فارکس اصلی، نوبت به گروه دوم، یعنی جفت ارز فارکس فرعی یا کراس می‌رسد. این جفت ارز فارکس، همانطور که از نام “کراس” (متقاطع) پیداست، شامل دلار آمریکا (USD) نمی‌شوند. در واقع، آن‌ها از ترکیب دو ارز “اصلی” دیگر (به جز USD) تشکیل شده‌اند.

برای مثال، جفت‌ارز EUR/GBP (یورو در برابر پوند بریتانیا) یک جفت‌ارز فرعی است، چرا که نه یورو و نه پوند، دلار آمریکا نیستند، اما هر دو جزو ارزهای اصلی محسوب می‌شوند.

معامله جفت ارز فارکس فرعی می‌تواند فرصت‌های معاملاتی متنوعی را ایجاد کند، به خصوص زمانی که شما دیدگاه مشخصی در مورد رابطه بین دو اقتصاد غیرآمریکایی دارید، یا زمانی که بازار دلار آمریکا نوسانات کمی دارد یا جهت مشخصی را دنبال نمی‌کند. این جفت ارز فارکس پلی بین اقتصادهای بزرگ جهانی ایجاد می‌کنند بدون اینکه نیازی به عبور از “مسیر دلاری” باشد.

تعریف جفت ارز فارکس فرعی (Minors/Crosses)

جفت ارز فارکس فرعی یا مینور (Minor Currency Pairs)، که اغلب به آن‌ها جفت ارز فارکس کراس (Cross Currency Pairs) نیز گفته می‌شود، به جفت ارز فارکس اطلاق می‌گردد که دلار آمریکا (USD) هیچ‌یک از دو طرف معامله را تشکیل نمی‌دهد.

در عوض، این جفت‌ها از ترکیب ارزهای اصلی دیگر مانند یورو (EUR)، پوند بریتانیا (GBP)، ین ژاپن (JPY)، فرانک سوئیس (CHF)، دلار استرالیا (AUD)، دلار کانادا (CAD) و دلار نیوزیلند (NZD) با یکدیگر ایجاد می‌شوند.

به عنوان مثال، اگر شما پیش‌بینی می‌کنید که اقتصاد منطقه یورو عملکرد بهتری نسبت به اقتصاد ژاپن خواهد داشت، می‌توانید مستقیماً جفت‌ارز EUR/JPY را معامله کنید، بدون اینکه نیاز باشد ابتدا یورو را به دلار تبدیل کرده و سپس دلار را به ین تبدیل نمایید (یا برعکس). این سادگی و مستقیم بودن، یکی از جذابیت‌های جفت ارز فارکس کراس است.

مثال‌هایی از جفت ارز فارکس فرعی محبوب

تعداد جفت ارز فارکس فرعی بسیار زیاد است، اما برخی از آن‌ها به دلیل حجم معاملات بالاتر و محبوبیت بیشتر، شناخته‌شده‌تر هستند. برخی از مهم‌ترین و پرمعامله‌ترین جفت ارز فارکس فرعی عبارتند از:

1. کراس‌های یورو: EUR/GBP، EUR/JPY، EUR/CHF، EUR/AUD، EUR/CAD، EUR/NZD
2. کراس‌های پوند: GBP/JPY، GBP/CHF، GBP/AUD، GBP/CAD، GBP/NZD
3. کراس‌های ین: (علاوه بر موارد بالا که ین در آن‌ها ارز مظنه است) CHF/JPY، AUD/JPY، CAD/JPY، NZD/JPY
4. سایر کراس‌ها: AUD/CAD، AUD/CHF، AUD/NZD، CAD/CHF، NZD/CAD، NZD/CHF در میان این‌ها، جفت ارز فارکس مانند EUR/GBP (به دلیل روابط تجاری و اقتصادی نزدیک بین منطقه یورو و بریتانیا) و همچنین کراس‌های ین مانند EUR/JPY و GBP/JPY (به دلیل تفاوت در سیاست‌های نرخ بهره و جذابیت ین به عنوان ارز امن یا Carry Trade) اغلب مورد توجه ویژه‌ای قرار می‌گیرند.

ویژگی‌های جفت ارز فارکس فرعی

جفت ارز فارکس فرعی ویژگی‌های خاص خود را دارند که آن‌ها را از جفت ارز فارکس اصلی متمایز می‌کند:

• نقدشوندگی کمتر از Majors: به طور کلی، نقدشوندگی جفت ارز فارکس فرعی از جفت ارز فارکس اصلی کمتر است، چرا که حجم معاملات آن‌ها پایین‌تر می‌باشد. این موضوع می‌تواند منجر به اسپرد بیشتر و گاهی لغزش قیمت (Slippage) در زمان‌های پرنوسان بازار شود.
• اسپرد بیشتر: به دلیل نقدشوندگی کمتر، اسپرد در جفت ارز فارکس فرعی معمولاً بیشتر از جفت ارز فارکس اصلی است. این یعنی هزینه معامله در این جفت ارز فارکس می‌تواند بالاتر باشد.
• نوسانات متفاوت: برخی از جفت ارز فارکس فرعی، به خصوص کراس‌های ین، می‌توانند نوسانات قیمتی شدیدی داشته باشند که هم فرصت‌های سودآوری و هم ریسک‌های بیشتری را به همراه دارد.
• فرصت‌های آربیتراژ و دیверсиفیکاسیون (Diversification): جفت ارز فارکس فرعی به معامله‌گران اجازه می‌دهند تا سبد معاملاتی خود را متنوع‌تر کنند و از وابستگی صرف به حرکات دلار آمریکا بکاهند. همچنین، گاهی اوقات می‌توانند فرصت‌های آربیتراژی (کسب سود از اختلاف قیمت ناچیز در بازارهای مختلف) ایجاد کنند، هرچند این امر بیشتر برای معامله‌گران حرفه‌ای و الگوریتمی مطرح است.
• تحلیل مبتنی بر روابط اقتصادی خاص: معامله این جفت ارز فارکس نیازمند درک روابط اقتصادی، سیاسی و تجاری بین دو کشور یا منطقه اقتصادی مربوطه است. به عنوان مثال، برای معامله EUR/GBP، باید به دقت اخبار و تحولات مربوط به اتحادیه اروپا و بریتانیا را دنبال کرد.

وب‌سایت DailyFX، که یکی از منابع معتبر در زمینه تحلیل فارکس است، درباره جفت ارز فارکس کراس می‌گوید:

“Cross currency pairs allow traders to bypass the US Dollar and trade currencies directly against each other. This can be beneficial when a trader has a strong view on the relative strength of two non-USD currencies but is neutral or uncertain about the direction of the US Dollar.”

ترجمه: “جفت ارز فارکس کراس به معامله‌گران اجازه می‌دهند تا دلار آمریکا را دور زده و ارزها را مستقیماً در برابر یکدیگر معامله کنند. این امر می‌تواند زمانی مفید باشد که یک معامله‌گر دیدگاه قوی در مورد قدرت نسبی دو ارز غیر دلاری دارد اما در مورد جهت حرکت دلار آمریکا نظری ندارد یا نامطمئن است.”

چه زمانی معامله Minors جذاب است؟

معامله جفت ارز فارکس فرعی یا مینور می‌تواند در شرایط خاصی بسیار جذاب باشد. یکی از این شرایط، زمانی است که شما تحلیل مشخصی در مورد عملکرد نسبی دو اقتصاد غیرآمریکایی دارید. برای مثال، اگر پیش‌بینی می‌کنید که بانک مرکزی اروپا (ECB) سیاست‌های انقباضی‌تری نسبت به بانک انگلستان (BOE) اتخاذ خواهد کرد، ممکن است به خرید EUR/GBP علاقه‌مند شوید.

موقعیت دیگر، زمانی است که بازار دلار آمریکا بسیار پرنوسان و غیرقابل پیش‌بینی است، یا برعکس، در یک دوره رکود و بدون روند مشخص قرار دارد. در چنین شرایطی، جفت ارز فارکس فرعی می‌توانند فرصت‌هایی با روندهای واضح‌تر ارائه دهند.

همچنین، معامله‌گرانی که به دنبال تنوع‌بخشی به سبد معاملاتی خود هستند و نمی‌خواهند تمام سرمایه‌گذاری‌شان تحت تأثیر مستقیم نوسانات دلار آمریکا باشد، به سمت جفت ارز فارکس فرعی گرایش پیدا می‌کنند.

البته باید به یاد داشت که این جفت ارز فارکس معمولاً اسپرد بالاتری دارند و ممکن است برای استراتژی‌های کوتاه‌مدت مانند اسکالپینگ، به اندازه جفت ارز فارکس اصلی مناسب نباشند، مگر اینکه معامله‌گر تجربه و سرمایه کافی برای مدیریت ریسک‌های مرتبط را داشته باشد.

جفت ارز فارکس عجیب و غریب (Exotic Pairs)

و اما دسته سوم و شاید پرماجراترین گروه از جفت ارز فارکس، “جفت ارز فارکس عجیب و غریب” یا اگزاتیک هستند. این نام‌گذاری شاید کمی ترسناک به نظر برسد، اما در واقع به جفت ارز فارکس اشاره دارد که یک طرف آن یک ارز اصلی (معمولاً دلار آمریکا یا یورو) و طرف دیگر، ارز یک کشور با اقتصاد نوظهور یا کوچکتر است. کشورهایی مانند ترکیه، مکزیک، آفریقای جنوبی، لهستان، مجارستان، تایلند یا سنگاپور در این دسته قرار می‌گیرند.

معامله جفت ارز فارکس اگزاتیک می‌تواند بسیار سودآور باشد، اما همزمان ریسک‌های قابل توجهی را نیز به همراه دارد. این جفت ارز فارکس معمولاً نوسانات قیمتی بسیار بالایی را تجربه می‌کنند و اسپرد آن‌ها نیز به مراتب بیشتر از جفت ارز فارکس اصلی و فرعی است. بنابراین، ورود به دنیای اگزاتیک‌ها نیازمند دانش، تجربه، مدیریت ریسک دقیق و البته مقدار مشخصی جسارت است.

تعریف جفت ارز فارکس اگزاتیک (Exotics) جفت ارز فارکس اگزاتیک (Exotic Currency Pairs) به جفت ارز فارکس گفته می‌شود که شامل یک ارز اصلی (Major Currency) مانند دلار آمریکا (USD)، یورو (EUR) یا ین ژاپن (JPY) در یک طرف، و ارز یک کشور در حال توسعه یا با اقتصاد کوچکتر در طرف دیگر هستند.

این ارزهای “اگزاتیک” معمولاً حجم معاملات کمتری در بازار جهانی دارند و ممکن است تحت تأثیر شدید عوامل اقتصادی و سیاسی داخلی کشور خود قرار بگیرند.

به دلیل همین ویژگی‌ها، بازار این جفت ارز فارکس عمق کمتری دارد و این امر منجر به نقدشوندگی پایین‌تر و در نتیجه اسپرد بالاتر می‌شود. با این حال، پتانسیل سود در این جفت ارز فارکس، به دلیل امکان حرکات قیمتی بزرگ و سریع، می‌تواند برای برخی از معامله‌گران جذاب باشد.

مثال‌هایی از جفت ارز فارکس اگزاتیک

تعداد جفت ارز فارکس اگزاتیک بسیار زیاد است و تقریباً برای هر کشور با ارز قابل تبدیل، می‌توان یک جفت‌ارز اگزاتیک در برابر دلار آمریکا یا یورو پیدا کرد. برخی از نمونه‌های رایج‌تر عبارتند از:

1. USD/TRY: دلار آمریکا در برابر لیر ترکیه
2. EUR/PLN: یورو در برابر زلوتی لهستان
3. USD/MXN: دلار آمریکا در برابر پزو مکزیک
4. USD/ZAR: دلار آمریکا در برابر راند آفریقای جنوبی
5. USD/SGD: دلار آمریکا در برابر دلار سنگاپور
6. USD/HKD: دلار آمریکا در برابر دلار هنگ کنگ
7. USD/BRL: دلار آمریکا در برابر رئال برزیل
8. NOK/SEK: کرون نروژ در برابر کرون سوئد (گاهی این نوع جفت ارز فارکس اسکاندیناوی هم در دسته اگزاتیک‌ها یا مینورهای خاص قرار می‌گیرند)

این‌ها تنها چند نمونه هستند و لیست می‌تواند بسیار طولانی‌تر باشد. نکته مهم این است که هر کدام از این جفت ارز فارکس داستان اقتصادی و سیاسی خاص خود را دارند.

ویژگی‌های جفت ارز فارکس اگزاتیک

جفت ارز فارکس اگزاتیک با مجموعه‌ای از ویژگی‌های خاص شناخته می‌شوند که آن‌ها را از دو گروه دیگر متمایز می‌کند:

• نوسانات بسیار بالا (High Volatility): این جفت ارز فارکس می‌توانند در مدت زمان کوتاهی حرکات قیمتی بسیار بزرگی را تجربه کنند. این نوسانات می‌تواند ناشی از اخبار اقتصادی، تحولات سیاسی داخلی، تغییرات در قیمت کالاها (برای کشورهای صادرکننده کالا) یا حتی تغییرات در احساسات سرمایه‌گذاران جهانی باشد.
• اسپرد بسیار بیشتر (Wider Spreads): به دلیل نقدشوندگی پایین‌تر و ریسک بالاتر برای کارگزاران، اسپرد در جفت ارز فارکس اگزاتیک به طور قابل توجهی بیشتر از جفت ارز فارکس اصلی و فرعی است. این یعنی هزینه ورود به معامله و خروج از آن بالاتر است.
• نقدشوندگی پایین (Lower Liquidity): حجم معاملات در این جفت ارز فارکس کمتر است، بنابراین ممکن است در هنگام اجرای سفارشات، به خصوص با حجم‌های بالا، با مشکلاتی مانند لغزش قیمت (Slippage) مواجه شوید.
• ریسک سیاسی و اقتصادی بالاتر: اقتصاد کشورهای نوظهور معمولاً بیشتر در معرض شوک‌های داخلی و خارجی قرار دارد. بی‌ثباتی سیاسی، تغییرات ناگهانی در سیاست‌های پولی، یا بحران‌های اقتصادی می‌تواند تأثیرات شدیدی بر ارزش ارز این کشورها داشته باشد.
• پتانسیل سود (و زیان) بالا: همان نوسانات بالا که ریسک را افزایش می‌دهد، می‌تواند فرصت‌های سودآوری بزرگی را نیز ایجاد کند. اگر بتوانید جهت حرکت این جفت ارز فارکس را به درستی پیش‌بینی کنید، بازدهی قابل توجهی کسب خواهید کرد، اما در صورت اشتباه، زیان‌ها نیز می‌توانند سنگین باشند.

نکات مهم در معامله جفت ارز فارکس اگزاتیک

اگر قصد دارید وارد دنیای معامله جفت ارز فارکس اگزاتیک شوید، به عنوان یک همکار و فعال در این بازار، چند توصیه جدی برایتان دارم:

• تحقیق، تحقیق و باز هم تحقیق: قبل از معامله هر جفت‌ارز اگزاتیک، باید به طور کامل در مورد اقتصاد، سیاست، بانک مرکزی و عوامل تاثیرگذار بر ارز کشور مربوطه تحقیق کنید. از تقویم اقتصادی آن کشور و شاخص‌هایی که بر ارزش پول ملی آن تاثیر می‌گذارند، آگاه باشید.
• مدیریت ریسک بسیار دقیق: به دلیل نوسانات بالا، استفاده از حد ضرر (Stop Loss) و تعیین حجم معامله متناسب با سرمایه و ریسک‌پذیری‌تان، در معاملات اگزاتیک حیاتی‌تر از هر جای دیگری است. هرگز بیش از آنچه که توان از دست دادنش را دارید، در این جفت ارز فارکس ریسک نکنید.
• شروع با حجم کم: اگر تازه‌کار هستید، با حجم‌های بسیار کم شروع کنید تا با رفتار این جفت ارز فارکس آشنا شوید.
• توجه به ساعات معاملاتی: نقدشوندگی این جفت ارز فارکس می‌تواند در ساعات مختلف روز متفاوت باشد. معمولاً در زمان همپوشانی بازارهای محلی و بازارهای بزرگتر (مثل لندن یا نیویورک)، نقدشوندگی بهتر است.
• صبر و حوصله: گاهی اوقات ممکن است به دلیل اسپرد بالا، معامله شما بلافاصله وارد سود نشود. صبور باشید و به تحلیل خود پایبند بمانید (البته تا زمانی که حد ضررتان فعال نشده!).
• آگاهی از ریسک‌های شبانه و آخر هفته: به دلیل احتمال وقوع رویدادهای غیرمنتظره در کشورهای نوظهور، نگهداری پوزیشن‌های باز در طول شب یا تعطیلات آخر هفته می‌تواند ریسک گپ‌های قیمتی (Price Gaps) را افزایش دهد.

معامله اگزاتیک‌ها برای افراد ترسو نیست، اما برای معامله‌گران آگاه و با برنامه‌ریزی دقیق، می‌تواند بخشی جذاب و بالقوه سودآور از استراتژی معاملاتی باشد.

چگونه بهترین جفت‌ارز را برای معاملات خود انتخاب کنیم؟

انتخاب بهترین جفت‌ارز برای معامله، سوالی است که پاسخ یکسانی برای همه ندارد. این انتخاب به شدت به عوامل فردی مانند شخصیت معاملاتی، میزان ریسک‌پذیری، استراتژی معاملاتی، سرمایه اولیه و حتی زمانی که می‌توانید به بازار اختصاص دهید، بستگی دارد.

من به عنوان یک معامله‌گر با تجربه، نمی‌توانم به شما بگویم “فقط EUR/USD معامله کن چون بهترین است”، چرا که آنچه برای من مناسب است، ممکن است برای شما ایده‌آل نباشد.

با این حال، می‌توانم چارچوبی را برای شما ترسیم کنم که با در نظر گرفتن آن، بتوانید آگاهانه‌تر تصمیم بگیرید و جفت‌ارز یا جفت ارز فارکس را انتخاب کنید که با سبک و اهداف شما همخوانی بیشتری دارند.

این فرآیند انتخاب، بخشی از هنر معامله‌گری است و با کسب تجربه، در آن ماهرتر خواهید شد. به یاد داشته باشید، هیچ جفت‌ارز “جادویی” وجود ندارد؛ موفقیت شما بیشتر به استراتژی، تحلیل و مدیریت ریسک شما بستگی دارد تا صرفاً به انتخاب یک جفت‌ارز خاص.

عوامل تاثیرگذار در انتخاب جفت‌ارز

چندین فاکتور کلیدی وجود دارد که باید هنگام انتخاب جفت‌ارز به آن‌ها توجه کنید:

میزان ریسک‌پذیری (Risk Tolerance):

• محافظه‌کار: اگر ریسک‌گریز هستید، جفت ارز فارکس اصلی (Majors) با نقدشوندگی بالا و اسپرد کم (مانند EUR/USD یا USD/JPY) معمولاً انتخاب‌های بهتری هستند. این جفت ارز فارکس نوسانات کمتری نسبت به سایر گروه‌ها دارند.
• متوسط: ممکن است علاوه بر Majors، به برخی از جفت ارز فارکس فرعی (Minors) با نقدشوندگی خوب (مانند EUR/GBP یا AUD/JPY) نیز علاقه‌مند باشید.
• ریسک‌پذیر: اگر تحمل ریسک بالاتری دارید و به دنبال نوسانات بیشتر برای کسب سودهای بالقوه بزرگتر هستید (البته با پذیرش ریسک زیان بیشتر)، ممکن است برخی از جفت ارز فارکس اگزاتیک (Exotics) یا کراس‌های پرنوسان‌تر برای شما جذاب باشند.

استراتژی معاملاتی (Trading Strategy):

• اسکالپینگ (Scalping): اسکالپرها که به دنبال سودهای کوچک از حرکات قیمتی بسیار جزئی هستند، به جفت ارز فارکس با کمترین اسپرد و بالاترین نقدشوندگی نیاز دارند. Majors در اینجا انتخاب اول هستند.
• معاملات روزانه (Day Trading): دی تریدرها نیز به نقدشوندگی و اسپرد مناسب اهمیت می‌دهند، اما ممکن است طیف وسیع‌تری از Majors و برخی Minors را بررسی کنند که در طول روز نوسانات کافی برای ایجاد فرصت‌های معاملاتی دارند.
• معاملات سوئینگ (Swing Trading): سوئینگ تریدرها که پوزیشن‌های خود را برای چند روز تا چند هفته باز نگه می‌دارند، می‌توانند علاوه بر Majors و Minors، برخی از Exotics را نیز در نظر بگیرند، به شرطی که تحلیل فاندامنتال قوی و مدیریت ریسک مناسبی داشته باشند. هزینه اسپرد برای آن‌ها اهمیت کمتری نسبت به اسکالپرها دارد.
• معاملات پوزیشن (Position Trading): این معامله‌گران که دیدگاه بلندمدت (چند هفته تا چند ماه یا حتی سال) دارند، بیشتر بر تحلیل‌های فاندامنتال عمیق تکیه می‌کنند و می‌توانند هر سه دسته جفت‌ارز را بررسی کنند، اما باید به عواملی مانند نرخ بهره شبانه (Swap) نیز توجه داشته باشند.

ساعات فعالیت بازار (Market Hours):

• هر جفت‌ارز در ساعات خاصی از شبانه‌روز فعال‌تر و پرنوسان‌تر است. این ساعات معمولاً با زمان باز بودن بازارهای مالی اصلی مرتبط با آن ارزها همپوشانی دارد.
• جفت ارز فارکس اروپایی (مثل EUR/USD, GBP/USD, EUR/GBP): بیشترین فعالیت را در طول ساعات معاملاتی لندن و همپوشانی آن با بازار نیویورک دارند.
• جفت ارز فارکس آسیایی (مثل USD/JPY, AUD/USD): در طول جلسه معاملاتی توکیو و سیدنی فعال‌تر هستند.
• جفت ارز فارکس آمریکایی (مثل USD/CAD, USD/MXN): در ساعات کاری بازار نیویورک بیشترین حجم معاملات را دارند. اگر شما فقط در ساعات خاصی از روز می‌توانید معامله کنید، بهتر است جفت ارز فارکس را انتخاب کنید که در آن بازه زمانی، نقدشوندگی و نوسانات مناسبی دارند.

ارتباط نقدشوندگی و اسپرد با انتخاب جفت‌ارز

نقدشوندگی و اسپرد دو مفهوم کلیدی هستند که ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند و باید در انتخاب جفت‌ارز به شدت مورد توجه قرار گیرند، به خصوص برای مبتدی‌ها.

• نقدشوندگی (Liquidity) به سهولت خرید یا فروش یک دارایی بدون تأثیر قابل توجه بر قیمت آن اشاره دارد. در بازار فارکس، جفت ارز فارکس با نقدشوندگی بالا، آن‌هایی هستند که حجم معاملات زیادی دارند و تعداد زیادی خریدار و فروشنده در هر لحظه برای آن‌ها وجود دارد. جفت ارز فارکس اصلی (Majors) مانند EUR/USD بالاترین نقدشوندگی را دارند.
• اسپرد (Spread) تفاوت بین قیمت خرید (Ask) و قیمت فروش (Bid) یک جفت‌ارز است و هزینه اصلی معامله برای شما محسوب می‌شود. کارگزاران از طریق اسپرد درآمد کسب می‌کنند.

ارتباط این دو چیست؟ معمولاً، هرچه نقدشوندگی یک جفت‌ارز بالاتر باشد، اسپرد آن کمتر خواهد بود. دلیلش ساده است: وقتی تعداد زیادی خریدار و فروشنده با قیمت‌های نزدیک به هم وجود دارند، رقابت بین آن‌ها باعث کاهش اختلاف قیمت خرید و فروش می‌شود.

• جفت ارز فارکس اصلی (Majors): بالاترین نقدشوندگی، کمترین اسپرد. این برای معامله‌گران کوتاه‌مدت (اسکالپرها و دی‌تریدرها) که تعداد معاملات زیادی انجام می‌دهند و هر پیپ اسپرد برایشان مهم است، ایده‌آل است.
• جفت ارز فارکس فرعی (Minors): نقدشوندگی متوسط، اسپرد متوسط.
• جفت ارز فارکس اگزاتیک (Exotics): کمترین نقدشوندگی، بیشترین اسپرد. این یعنی هزینه ورود و خروج از معامله در این جفت ارز فارکس بالاتر است و باید حرکات قیمتی بزرگتری رخ دهد تا معامله وارد سود شود. بنابراین، اگر تازه‌کار هستید یا استراتژی شما شامل معاملات مکرر است، تمرکز بر جفت ارز فارکس با نقدشوندگی بالا و اسپرد کم (در درجه اول Majors) منطقی‌تر است. این کار به شما کمک می‌کند تا هزینه‌های معاملاتی خود را کنترل کرده و با اطمینان بیشتری وارد و خارج از معاملات شوید.

آیا باید روی یک جفت‌ارز تمرکز کرد؟

این سوال یکی از مباحث رایج بین معامله‌گران است. برخی معتقدند که “استاد یک فن شدن بهتر از همه کاره و هیچ کاره بودن است” و توصیه می‌کنند که معامله‌گران، به خصوص مبتدی‌ها، روی یک یا دو جفت‌ارز تمرکز کنند تا رفتار آن‌ها را عمیقاً درک کنند. گروهی دیگر به تنوع‌بخشی (Diversification) اعتقاد دارند و معتقدند که معامله سبدی از جفت ارز فارکس می‌تواند ریسک را کاهش داده و فرصت‌های بیشتری ایجاد کند.

به نظر من، حقیقت جایی در میان این دو دیدگاه قرار دارد و به مرحله یادگیری و تجربه شما بستگی دارد:

• برای مبتدی‌ها: توصیه اکید من این است که با یک یا حداکثر دو جفت ارز فارکس اصلی (مانند EUR/USD یا GBP/USD) شروع کنید. دلیلش این است که شما نیاز دارید تمام تمرکز خود را روی یادگیری الگوهای قیمتی، تأثیر اخبار بر آن جفت‌ارز خاص، و اجرای صحیح استراتژی خود بگذارید.  وقتی با تعداد زیادی جفت‌ارز سروکار دارید، تحلیل‌ها سطحی شده و احتمال اشتباه افزایش می‌یابد. شما باید با یک جفت‌ارز “دوست” شوید و تمام زیر و بم آن را بشناسید.

• برای معامله‌گران با تجربه‌تر: پس از کسب مهارت و اعتماد به نفس کافی با یک یا دو جفت‌ارز، می‌توانید به تدریج سبد معاملاتی خود را گسترش دهید. تنوع‌بخشی می‌تواند به کاهش ریسک کلی کمک کند، زیرا ممکن است زمانی که یک جفت‌ارز در روند نامطلوبی قرار دارد، جفت‌ارز دیگری فرصت مناسبی ارائه دهد. اما این تنوع‌بخشی نباید بی‌هدف باشد. شما باید برای هر جفت‌ارزی که به سبد خود اضافه می‌کنید، دلیل و تحلیل مشخصی داشته باشید.

نکته مهم دیگر این است که حتی اگر چندین جفت‌ارز را معامله می‌کنید، باید مراقب همبستگی (Correlation) بین آن‌ها باشید. برای مثال، جفت ارز فارکس EUR/USD و GBP/USD اغلب هم‌جهت حرکت می‌کنند (همبستگی مثبت دارند).

اگر شما همزمان روی هر دو پوزیشن خرید باز کنید، در واقع ریسک خود را دو برابر کرده‌اید، نه متنوع. به همین ترتیب، USD/CHF اغلب حرکتی معکوس با EUR/USD دارد (همبستگی منفی). درک این همبستگی‌ها برای مدیریت ریسک سبد معاملاتی ضروری است.

پس، آهسته و پیوسته شروع کنید. ابتدا در یک یا دو جفت‌ارز به مهارت برسید، سپس با احتیاط و آگاهی، افق‌های معاملاتی خود را گسترش دهید.

عوامل کلیدی موثر بر نرخ جفت ارز فارکس

قیمت جفت ارز فارکس در بازار فارکس به طور مداوم در حال نوسان است. این نوسانات تصادفی نیستند، بلکه نتیجه برهمکنش پیچیده‌ای از عوامل اقتصادی، سیاسی و احساسات بازار هستند که بر عرضه و تقاضای نسبی دو ارز در یک جفت تأثیر می‌گذارند.

به عنوان یک معامله‌گر، درک این عوامل و نحوه تأثیرگذاری آن‌ها بر جفت‌ارز مورد نظرتان، برای اتخاذ تصمیمات معاملاتی آگاهانه بسیار حیاتی است. شما نمی‌توانید آینده را پیش‌بینی کنید، اما با شناخت این محرک‌های بازار، می‌توانید احتمال موفقیت خود را افزایش دهید.

این عوامل را می‌توان به طور کلی به سه دسته اصلی تقسیم کرد: داده‌ها و اخبار اقتصادی، سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی، و رویدادهای ژئوپلیتیکی. هر یک از این‌ها می‌توانند به تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر، باعث حرکات قابل توجهی در بازار شوند. بیایید نگاهی دقیق‌تر به هر کدام بیندازیم.

تاثیر اخبار و داده‌های اقتصادی

اخبار و شاخص‌های اقتصادی، شاید ملموس‌ترین و پرتکرارترین عواملی باشند که بر نرخ جفت ارز فارکس تأثیر می‌گذارند. این داده‌ها تصویری از سلامت و عملکرد اقتصادی یک کشور یا منطقه ارائه می‌دهند. معامله‌گران فارکس به دقت این گزارش‌ها را دنبال می‌کنند، زیرا می‌توانند نشانه‌هایی از قدرت یا ضعف آینده یک ارز باشند. مهم‌ترین این شاخص‌ها عبارتند از:

1. نرخ بهره (Interest Rates): احتمالاً مهم‌ترین عامل تأثیرگذار. بانک‌های مرکزی از نرخ بهره برای کنترل تورم و مدیریت رشد اقتصادی استفاده می‌کنند. به طور کلی، افزایش نرخ بهره (یا انتظار افزایش آن) باعث جذابیت بیشتر یک ارز می‌شود، زیرا سرمایه‌گذاری در آن ارز بازدهی بیشتری خواهد داشت. این امر تقاضا برای آن ارز را افزایش داده و منجر به تقویت آن می‌شود. برعکس، کاهش نرخ بهره معمولاً باعث تضعیف ارز می‌شود.
2. نرخ تورم (Inflation Rate): تورم به معنای افزایش سطح عمومی قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید پول است. تورم متوسط و کنترل‌شده می‌تواند نشانه‌ای از رشد اقتصادی باشد، اما تورم بسیار بالا می‌تواند نگران‌کننده باشد و ارزش پول را کاهش دهد. بانک‌های مرکزی اغلب برای مهار تورم بالا، نرخ بهره را افزایش می‌دهند. شاخص‌هایی مانند شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) و شاخص قیمت تولیدکننده (PPI) برای اندازه‌گیری تورم استفاده می‌شوند.
3. تولید ناخالص داخلی (Gross Domestic Product – GDP): این شاخص، ارزش کل کالاها و خدمات تولید شده در یک کشور طی یک دوره زمانی مشخص را اندازه‌گیری می‌کند و مهم‌ترین معیار سنجش رشد اقتصادی است. رشد GDP قوی معمولاً نشانه‌ای از سلامت اقتصادی و منجر به تقویت ارز آن کشور می‌شود.
4. گزارش‌های اشتغال (Employment Data): داده‌هایی مانند نرخ بیکاری، تعداد مشاغل ایجاد شده (مانند گزارش NFP در آمریکا) و رشد دستمزدها، نشان‌دهنده سلامت بازار کار و قدرت هزینه‌کرد مصرف‌کنندگان است که هر دو برای رشد اقتصادی مهم هستند.
5. تراز تجاری (Trade Balance): تفاوت بین ارزش صادرات و واردات یک کشور. مازاد تجاری (صادرات بیشتر از واردات) معمولاً برای ارز یک کشور مثبت تلقی می‌شود، در حالی که کسری تجاری بزرگ و مداوم می‌تواند فشار نزولی بر ارز وارد کند.
6. شاخص‌های خرده‌فروشی (Retail Sales): نشان‌دهنده میزان هزینه‌کرد مصرف‌کنندگان است که بخش مهمی از فعالیت اقتصادی را تشکیل می‌دهد.
7. شاخص‌های اعتماد مصرف‌کننده و کسب‌وکار (Consumer and Business Confidence): این شاخص‌ها نشان می‌دهند که مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارها چقدر نسبت به آینده اقتصادی خوش‌بین هستند و می‌توانند بر تصمیمات هزینه‌کرد و سرمایه‌گذاری آن‌ها تأثیر بگذارند. معامله‌گران معمولاً از “تقویم اقتصادی” برای پیگیری زمان انتشار این گزارش‌ها استفاده می‌کنند. واکنش بازار به این داده‌ها می‌تواند بسیار سریع و شدید باشد، به خصوص اگر اعداد منتشر شده با انتظارات بازار تفاوت زیادی داشته باشند.

نقش سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی

بانک‌های مرکزی کشورها (مانند فدرال رزرو آمریکا، بانک مرکزی اروپا، بانک انگلستان، بانک ژاپن و غیره) نقش بسیار حیاتی در تعیین ارزش ارزها دارند. این نهادها مسئول تنظیم سیاست‌های پولی هستند که هدف اصلی آن معمولاً حفظ ثبات قیمت‌ها (کنترل تورم) و حمایت از رشد اقتصادی پایدار است. تصمیمات و حتی اظهارنظرهای مقامات بانک‌های مرکزی می‌تواند تأثیرات عمیقی بر بازار فارکس داشته باشد.

ابزار اصلی بانک‌های مرکزی، نرخ بهره است که در بخش قبل به آن اشاره شد. اما علاوه بر تغییر مستقیم نرخ بهره، بانک‌های مرکزی از ابزارها و سیگنال‌های دیگری نیز استفاده می‌کنند:

1. سخنرانی‌ها و بیانیه‌های مقامات بانک مرکزی: رئیس و سایر اعضای ارشد بانک‌های مرکزی به طور منظم سخنرانی می‌کنند و در مورد دیدگاه خود نسبت به وضعیت اقتصادی و مسیر آینده سیاست‌های پولی صحبت می‌کنند. بازار به دقت این اظهارات را برای یافتن نشانه‌هایی از تغییرات احتمالی در سیاست‌ها (مثلاً انقباضی‌تر شدن یا انبساطی‌تر شدن) تحلیل می‌کند. کلماتی مانند “hawkish” (طرفدار سیاست‌های انقباضی و افزایش نرخ بهره برای کنترل تورم) یا “dovish” (طرفدار سیاست‌های انبساطی و کاهش نرخ بهره برای تحریک رشد) اغلب در تحلیل این سخنرانی‌ها استفاده می‌شوند.
2. برنامه‌های تسهیل مقداری (Quantitative Easing – QE) یا انقباض مقداری (Quantitative Tightening – QT): در زمان بحران‌های اقتصادی یا رکود، بانک‌های مرکزی ممکن است به QE روی بیاورند، یعنی با خرید دارایی‌ها (مانند اوراق قرضه دولتی) پول به اقتصاد تزریق کنند تا نقدینگی را افزایش داده و نرخ‌های بهره بلندمدت را پایین بیاورند. این کار معمولاً باعث تضعیف ارز می‌شود. برعکس، QT شامل فروش دارایی‌ها و خارج کردن پول از سیستم است که می‌تواند باعث تقویت ارز شود.
3. راهنمایی آینده (Forward Guidance): بانک‌های مرکزی گاهی اوقات به طور صریح یا ضمنی در مورد برنامه‌های آینده خود برای نرخ بهره یا سایر سیاست‌ها، “راهنمایی” ارائه می‌دهند. این کار به بازار کمک می‌کند تا انتظارات خود را تنظیم کند و از غافلگیری‌های ناگهانی جلوگیری شود.

به عنوان یک معامله‌گر فارکس، دنبال کردن دقیق تقویم جلسات بانک‌های مرکزی، بیانیه‌های آن‌ها و سخنرانی‌های مقاماتشان بسیار ضروری است. حتی کوچکترین تغییر در لحن یا کلمات مورد استفاده می‌تواند باعث نوسانات قابل توجهی در جفت ارز فارکس مرتبط شود.

رویدادهای ژئوپلیتیکی و تاثیر آن‌ها بر ارزش ارزها

دنیای ما پر از رویدادهای غیرمنتظره سیاسی و ژئوپلیتیکی است و این رویدادها می‌توانند تأثیرات قابل توجهی بر بازارهای مالی، از جمله بازار فارکس، داشته باشند. به طور کلی، بی‌ثباتی و عدم اطمینان سیاسی و ژئوپلیتیکی منجر به فرار سرمایه از مناطق پرخطر و حرکت به سمت “دارایی‌های امن” (Safe Haven Assets) می‌شود.

برخی از انواع رویدادهای ژئوپلیتیکی که می‌توانند بر ارزش ارزها تأثیر بگذارند عبارتند از:

1. انتخابات و تغییرات دولت‌ها: نتایج انتخابات، به خصوص اگر غیرمنتظره باشند یا منجر به روی کار آمدن دولتی با سیاست‌های اقتصادی نامشخص شوند، می‌توانند باعث نوسان در ارزش ارز آن کشور شوند.
2. تنش‌های بین‌المللی و درگیری‌های نظامی: جنگ‌ها، تهدیدهای جنگی، تحریم‌های اقتصادی یا حتی اختلافات دیپلماتیک شدید بین کشورها می‌تواند باعث افزایش ریسک‌گریزی در بازارها شود. در چنین شرایطی، ارزهای کشورهای درگیر یا مناطق نزدیک به درگیری معمولاً تضعیف می‌شوند، در حالی که ارزهای امن مانند دلار آمریکا (USD)، ین ژاپن (JPY) و فرانک سوئیس (CHF) ممکن است تقویت شوند.
3. بلایای طبیعی: بلایای طبیعی بزرگ مانند زلزله، سونامی یا طوفان‌های سهمگین می‌توانند خسارات اقتصادی زیادی به بار آورده و بر ارزش ارز کشور آسیب‌دیده تأثیر منفی بگذارند.
4. توافقنامه‌ها یا اختلافات تجاری: وضع تعرفه‌های جدید، آغاز جنگ‌های تجاری یا برعکس، امضای توافقنامه‌های تجاری مهم بین کشورها می‌تواند بر جریان تجارت و در نتیجه ارزش ارزهای مرتبط تأثیر بگذارد.
5. همه‌پرسی‌ها و مسائل مربوط به حاکمیت ملی: رویدادهایی مانند همه‌پرسی برگزیت (خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا) نشان داد که چگونه مسائل مربوط به حاکمیت ملی و تغییرات ساختاری در روابط بین‌المللی می‌تواند باعث نوسانات بلندمدت و شدید در ارزش یک ارز (در آن مورد، پوند بریتانیا) شود.

پیش‌بینی دقیق تأثیر رویدادهای ژئوپلیتیکی بسیار دشوار است، زیرا اغلب به سرعت و به طور غیرمنتظره رخ می‌دهند. با این حال، آگاهی از ریسک‌های ژئوپلیتیکی موجود در جهان و تأثیر بالقوه آن‌ها بر جفت ارز فارکس که معامله می‌کنید، بخشی از مدیریت ریسک هوشمندانه است.

در زمان‌های بی‌ثباتی شدید، ممکن است کاهش حجم معاملات یا حتی خروج موقت از بازار، تصمیم عاقلانه‌ای باشد.

نکات تکمیلی در مورد جفت ارز فارکس

تا اینجا، مفاهیم اساسی، دسته‌بندی‌ها، نحوه انتخاب و عوامل موثر بر جفت ارز فارکس را بررسی کردیم. اما برای اینکه دانش شما به عنوان یک معامله‌گر تازه‌کار کامل‌تر شود، چند نکته تکمیلی دیگر نیز وجود دارد که دانستن آن‌ها خالی از لطف نیست. این نکات به شما کمک می‌کنند تا زبان بازار را بهتر درک کنید و با برخی از اصطلاحات رایج آشناتر شوید.

گاهی اوقات، همین جزئیات کوچک می‌توانند تفاوت‌های بزرگی در درک شما از تحلیل‌ها و اخبار بازار ایجاد کنند. این بخش به نوعی یک جعبه ابزار کوچک برای تکمیل دانش شما در مورد جفت ارز فارکس است.

آشنایی با نمادهای استاندارد جفت ارز فارکس

همانطور که قبلاً اشاره شد، هر ارز در بازار فارکس با یک نماد سه حرفی استاندارد نمایش داده می‌شود که توسط سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ISO) تحت کد ISO 4217 تعیین شده است. این استاندارد جهانی تضمین می‌کند که همه فعالان بازار در سراسر دنیا از یک زبان مشترک برای شناسایی ارزها استفاده می‌کنند و از هرگونه ابهام جلوگیری می‌شود.

قاعده کلی برای این نمادهای سه حرفی به این صورت است:

• دو حرف اول: معمولاً نشان‌دهنده کد کشور مربوطه است (بر اساس استاندارد ISO 3166 برای کدهای کشور).
• حرف سوم: معمولاً اولین حرف نام واحد پول آن کشور است. بیایید چند مثال را که قبلاً هم با آن‌ها آشنا شدیم، مرور کنیم:

1. USD: US (ایالات متحده) + D (دلار) = دلار آمریکا
2. EUR: نماد یورو، ارز واحد منطقه یورو (این یک استثنا از قاعده دو حرف اول کشور است، زیرا یورو ارز چندین کشور است)
3. JPY: JP (ژاپن) + Y (ین) = ین ژاپن
4. GBP: GB (بریتانیای کبیر) + P (پوند) = پوند بریتانیا
5. CHF: CH (کنفدراسیون هلوتیکا، نام رسمی سوئیس) + F (فرانک) = فرانک سوئیس
6. CAD: CA (کانادا) + D (دلار) = دلار کانادا
7. AUD: AU (استرالیا) + D (دلار) = دلار استرالیا
8. NZD: NZ (نیوزیلند) + D (دلار) = دلار نیوزیلند
9. TRY: TR (ترکیه) + Y (لیر، اگرچه لیر با L شروع می‌شود، اما Y انتخاب شده است)

وقتی این نمادها در کنار هم قرار می‌گیرند، یک جفت‌ارز را تشکیل می‌ده دهند، مانند EUR/USD یا USD/JPY. ارز اول همیشه ارز پایه و ارز دوم همیشه ارز مظنه است. این استاندارد بودن، خواندن و درک قیمت‌ها و تحلیل‌ها را در پلتفرم‌های معاملاتی و منابع خبری مختلف بسیار آسان می‌کند.

نام‌های مستعار رایج برای برخی جفت ارز فارکس

در دنیای پر سرعت و گاهی غیررسمی معامله‌گران، برای برخی از ارزها و جفت ارز فارکس اصلی، نام‌های مستعاری رایج شده است که اغلب در گفتگوها، تحلیل‌ها و حتی اخبار بازار به کار می‌روند.

آشنایی با این نام‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا ارتباط بهتری با جامعه معامله‌گران برقرار کرده و منظور آن‌ها را سریع‌تر متوجه شوید. البته در تحلیل‌های رسمی و علمی کمتر از این نام‌ها استفاده می‌شود، اما در مکالمات روزمره بسیار رایج هستند.

در اینجا برخی از معروف‌ترین نام‌های مستعار آورده شده است:

1. USD (دلار آمریکا): Buck یا Greenback (به دلیل رنگ سبز اسکناس‌های قدیمی دلار)
2. GBP (پوند بریتانیا): Sterling (نام رسمی‌تر)
3. GBP/USD (جفت‌ارز پوند/دلار): Cable. این نام از قرن نوزدهم به جا مانده، زمانی که نرخ برابری این دو ارز از طریق یک کابل تلگراف زیردریایی بین لندن و نیویورک منتقل می‌شد.
4. EUR/USD (جفت‌ارز یورو/دلار): Fiber. این نام چندان قدمت ندارد و گفته می‌شود به کابل‌های فیبر نوری که برای انتقال داده‌های معاملاتی استفاده می‌شوند، یا به خود یورو به عنوان یک ارز “فیبری” (ساخته شده) اشاره دارد.
5. USD/CHF (جفت‌ارز دلار/فرانک سوئیس): Swissie (سوئیسی کوچولو)
6. USD/CAD (جفت‌ارز دلار آمریکا/دلار کانادا): Loonie. این نام از تصویر پرنده لون (نوعی مرغابی) روی سکه یک دلاری کانادا گرفته شده است.
7. AUD/USD (جفت‌ارز دلار استرالیا/دلار آمریکا): Aussie (استرالیایی)
8. NZD/USD (جفت‌ارز دلار نیوزیلند/دلار آمریکا): Kiwi. این نام از پرنده ملی نیوزیلند، کیوی، گرفته شده است.
9. USD/JPY (جفت‌ارز دلار/ین): گاهی اوقات به آن Ninja یا Gopher هم گفته می‌شود، اما این نام‌ها کمتر از موارد دیگر رایج هستند.

Gopher به نظر می‌رسد به دلیل شباهت تلفظی USD/JPY با “Go for” ایجاد شده باشد. دانستن این نام‌ها اجباری نیست، اما قطعاً به شما کمک می‌کند تا در دنیای فارکس احساس راحتی بیشتری داشته باشید.

وقتی در یک تحلیل می‌خوانید “Cable امروز به شدت صعودی بود”، منظور همان جفت‌ارز GBP/USD است. یا اگر شنیدید “Loonie تحت فشار فروش قرار گرفته”، یعنی دلار کانادا در حال ضعیف شدن است.

جمع بندی نهایی

جفت ارز فارکس چیزی فراتر از سه حرف در کنار سه حرف دیگر هستند؛ آن‌ها نماینده اقتصاد کشورها، سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی، و احساسات و انتظارات میلیون‌ها معامله‌گر در سراسر جهان می‌باشند.

از تعریف ارز پایه و مظنه گرفته تا غواصی در دنیای Majors، Minors و Exotics، و بررسی عوامل تاثیرگذار بر قیمت‌ها، سعی کردم یک نقشه راه جامع برای شما، به خصوص عزیزانی که در ابتدای این مسیر پرهیجان هستید، ترسیم کنم.

به عنوان کسی که سال‌ها در این بازار فعالیت داشته، به شما اطمینان می‌دهم که درک عمیق جفت ارز فارکس، اولین قدم محکم برای ساختن یک استراتژی معاملاتی موفق است. هیچ فرمول جادویی برای انتخاب “بهترین” جفت‌ارز وجود ندارد، چرا که این انتخاب باید با شخصیت، اهداف، میزان ریسک‌پذیری و استراتژی شما همخوانی داشته باشد.

Majors با نقدشوندگی بالا و اسپرد کم، نقطه شروعی عالی برای مبتدی‌ها هستند. Minors فرصت‌هایی برای معامله بدون دخالت مستقیم دلار فراهم می‌کنند و Exotics، با وجود ریسک بالاتر، می‌توانند پاداش‌های جذابی برای معامله‌گران جسور و آگاه به همراه داشته باشند.

به یاد داشته باشید که بازار فارکس یک ماراتن است، نه یک مسابقه سرعت. صبر، یادگیری مستمر، مدیریت ریسک دقیق و انتخاب هوشمندانه جفت ارز فارکس، از ابزارهای کلیدی شما در این ماراتن خواهند بود.

از اشتباهات خود درس بگیرید، تحلیل‌های خود را بهبود ببخشید و هرگز از پرسیدن و تحقیق کردن خسته نشوید. امیدوارم این راهنما توانسته باشد چراغی در مسیر یادگیری شما روشن کرده و شما را برای قدم‌های بعدی در بازار فارکس آماده‌تر سازد. دنیای فارکس پر از فرصت است، به شرطی که با دانش و آگاهی وارد آن شوید.

سوالات متداول

1. ساده‌ترین تعریف جفت ارز فارکس چیست؟

جفت ارز فارکس نشان‌دهنده ارزش یک ارز در برابر ارز دیگر است. در فارکس شما همیشه یک ارز را در ازای ارز دیگری می‌خرید یا می‌فروشید. مثلاً EUR/USD نشان می‌دهد هر یک یورو چند دلار آمریکا ارزش دارد.

2. ارز پایه و ارز مظنه در جفت‌ارز EUR/USD کدامند؟

در جفت‌ارز EUR/USD، یورو (EUR) ارز پایه (ارز اول که می‌خرید یا می‌فروشید) و دلار آمریکا (USD) ارز مظنه (ارزی که ارزش ارز پایه با آن سنجیده می‌شود) است.

3. چرا به جفت ارز فارکس اصلی (Majors) این نام را داده‌اند؟

جفت ارز فارکس اصلی، پرمعامله‌ترین جفت ارز فارکس در بازار فارکس هستند و همگی شامل دلار آمریکا (USD) در یک طرف خود می‌باشند (مانند EUR/USD, GBP/USD, USD/JPY). این نام به دلیل حجم بالای معاملات، نقدشوندگی زیاد و اهمیت اقتصادی کشورهایی که این ارزها به آن‌ها تعلق دارند، به آن‌ها داده شده است.

4. تفاوت اصلی بین جفت ارز فارکس اصلی (Majors) و فرعی (Minors) چیست؟

جفت ارز فارکس اصلی همیشه شامل دلار آمریکا هستند، در حالی که جفت ارز فارکس فرعی (یا کراس) دلار آمریکا را شامل نمی‌شوند و از ترکیب دو ارز اصلی دیگر تشکیل شده‌اند (مانند EUR/GBP یا AUD/JPY). به طور کلی، Majors نقدشونده‌تر و اسپرد کمتری نسبت به Minors دارند.

5. آیا معامله جفت ارز فارکس اگزاتیک (Exotics) برای مبتدی‌ها مناسب است؟

خیر، معمولاً توصیه نمی‌شود. جفت ارز فارکس اگزاتیک (مانند USD/TRY) نوسانات بسیار بالا، نقدشوندگی کم و اسپرد زیادی دارند. این ویژگی‌ها ریسک معامله آن‌ها را افزایش می‌دهد و برای معامله‌گران مبتدی که هنوز تجربه کافی در مدیریت ریسک و تحلیل بازارهای پرنوسان ندارند، می‌تواند چالش‌برانگیز و پرخطر باشد.

6. کدام عامل بیشترین تأثیر را بر قیمت جفت ارز فارکس دارد؟

اگرچه عوامل متعددی مانند داده‌های اقتصادی (تورم، GDP)، رویدادهای ژئوپلیتیکی و احساسات بازار همگی مهم هستند، اما سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی و به ویژه تصمیمات مربوط به نرخ بهره، معمولاً قوی‌ترین و مستقیم‌ترین تأثیر را بر ارزش بلندمدت و میان‌مدت ارزها و در نتیجه نرخ جفت ارز فارکس دارند.

7. “Cable” به کدام جفت‌ارز اشاره دارد؟

“Cable” نام مستعار رایج برای جفت‌ارز GBP/USD (پوند بریتانیا در برابر دلار آمریکا) است.

8. به عنوان یک مبتدی، روی چند جفت‌ارز باید تمرکز کنم؟

توصیه اکید می‌شود که به عنوان یک مبتدی، ابتدا روی یک یا حداکثر دو جفت ارز فارکس اصلی (مانند EUR/USD) تمرکز کنید. این کار به شما اجازه می‌دهد تا رفتار آن جفت‌ارز را عمیقاً یاد بگیرید، استراتژی خود را آزمایش کنید و مهارت‌های تحلیلی خود را بدون سردرگمی ناشی از پیگیری همزمان چندین بازار، توسعه دهید.